bigamie?

[fluffy82]

Dag iedereen,

ik zit met een vreemde situatie in Baardegem...
Twee mannen (naar alle waarschijnlijkheid broers) die dezelfde vrouw delen, terwijl één van hen ook wel getrouwd is met een andere vrouw.

De broers zijn Petrus en Andreas De Meersman, de vrouw is Catharina D'hauwer.

Eén van mijn voorvaders, is Franciscus De Meersman, zoon van Petrus en Catharina, geboren in 1663 te Baardegem. Dit koppel heeft nog drie andere kinderen, allemaal geboren tussen 1660 en 1665.
Op datzelfde moment is er ook in Baardegem een Andreas De Meersman. Hij is gehuwd met Joanna De Boeck, en heeft 12 kinderen tussen 1650 en 1674.

Tot hiertoe gaat het goed. Maar nu...

Andreas sterft in 1684, beschreven als "man van Joanna De Boeck" (maritus). Daaruit kunnen we afleiden dat Joanna nog in leven was, en zijn laatste vrouw op het moment van zijn overlijden.

Catharina D'hauwer, echter, overlijdt in 1678 als vrouw van Petrus EN Andreas (zie bijlage). Het is mogelijk dat er "ut" staat, dus "Petrus OF Andreas", maar dat lost het probleem niet op. Voor de een of andere reden staat ze in de klappers twee maal vermeld als "weduwe" van de ene keer Petrus, de andere keer Andreas. Ik veronderstel dat dit een fout is de klappers.

Bij de huwelijken, vinden we de twee huwelijken van Joanna De Boeck en Catharina D'hauwer terug... Beiden met Andreas!
Het huwelijk met Joanna is in 1649, dat is volledig consistent met hun kinderen (eerste kind in 1650).
Het huwelijk met Catharina is echter pas in 1675. Dit is na zijn laatste kind met Joanna - die echter nog in leven zou zijn.
Misschien werden de namen door mekaar gehaald en huwde ze niet Andreas maar Petrus, maar op dat moment hadden ze al 4 kinderen.
Het huwelijk werd met "dispensatie" van 2 van de aankondigingen voltrokken, dat kan ook een aanwijzing zijn op iets bijzonder.

Van Petrus heb ik geen overlijden dat ik met zekerheid aan hem kan toeschrijven. Eén voldoet aan het feit dat Catharina in 1675 misschien met zijn broer zou getrouwd zijn in zeven haasten: een overlijden van een Petrus in augustus 1674. Catharina en Andreas trouwen in februari 1675. Ik kan de bijhorende tekst echter niet goed lezen. Als iemand dat zou kunnen uitklaren...
Ook voor Joanna De Boeck is er geen overlijden in Baardegem.


Heeft iemand een beter zicht op deze situatie? Ik geraak er niet wijs uit...


Het enige dat ik me kan inbeelden is het volgende...

- twee broers, Andreas en Petrus
- Andreas huwt in 1649 met Joanna De Boeck
- Petrus huwt Catharina D'hauwer, ergens buiten Baardegem
- Petrus sterft in 1674 (zie boven) en laat zijn weduwe achter met 4 kinderen tussen 10 en 15 jaar oud
- Joanna sterft ook in 1674 (haar laatste kind is geboren in september 1674) --> kraambed?
- Joanna laat haar man Andreas achter met een hele hoop kinderen tussen een paar maanden en 25 jaar oud
- Catharina trouwt met de broer van haar man zaliger, zelf recente weduwnaar, uit praktische overwegingen
- de dispensatie kan misschien iets te maken hebben met bloedverwantschap? --> schoonbroer en schoonzus?
- bij het overlijden van Andreas schrijft de priester "echtgenoot van Joanna", waarmee hij 26 jaar gehuwd was, ipv Catharina, zijn vrouw gedurende "slechts" 9 jaar


Bedankt en groetjes!
Tom

[greetjepittery]

Hallo Tom,

Laten we ervan uitgaan dat we hier met GEEN BIGAMIE te maken hebben, alhoewel dat op 't eerste zicht zowel lijkt...  Kerk & Staat tolereerden in onze Lage Landen geen bigamie.
Wat wel regelmatig voorkomt in stambomen is dat achterblijvende weduwen of weduwnaars met hun schoonbroer of -zus hertrouwen; erg praktisch : het 'nieuw samengesteld gezin' is vertrouwd met elkaar en... grond & eigendom blijft zo in de familie. 
Maar... ook genoteerd dat een weduwnaar met het gelijknamig petekind van zijn vrouw hertrouwde (= de dochter van haar broer)...
In beide gevallen was DISPENSATIE nodig voor de Kerk, want zogezegd 'bloedschande' (alhoewel geen genetische verwantschap).

Zelf nog geen enkele vorm van bigamie tegengekomen bij mijn research, maar ik kan me voorstellen dat bvb een zakenman, soldaat of seizoenarbeider in 't buitenland (bvb Frankrijk) daar in 't geniep een tweede keer zou kunnen huwen... Maar, hier gaat het wellicht over allemaal streekgenoten en lijkt me dat dus uitgesloten.

Heeft de pastoor van Baardegem zich vergist van naam en haar eerste man vermeld i.p.v. haar tweede? Zou kunnen... heb het zelf al eens meegemaakt.  In nogal wat aktes las ik zelfs de naam van levende en overleden echtgenoot... En, in een proces las ik eens : "N.N., die met de weduwe van XY is hertrouwd", m.a.w. die eerste echtgenoot zat nog goed in het (collectieve) geheugen en had (in dit geval) een betere reputatie dan die tweede (die een koe had gestolen).

Niet meer dan wat 'algemene bedenkingen' en hopend dat er nog verdere respons komt op je vraag.
Groetje van Greetje