Wichelen 25.7.1647

[hubert7]

Hallo,

Zou het voor iemand mogelijk zijn deze drie fragmenten voor mij te vertalen?

2020-05-24.png

2020-05-24 (2).png

2020-05-24 (1).png

[hubert7]

Sorry,

Hierbij duidelijkheid

[basdenbrok]

Hallo Hubert

Spannende aantekeningen heb je weer gevonden!

Hier de eerste

Hic demum cessavit morbus ille
contagiosus, quem castrensem vocabamus,
simul et pestis quae hic pariter grassabatur.
Ab initio septembris 1646 usque ad initium
martii 1647 mortui s[un]t ex Wichelen tum
hic tum alibi in fuga 425 de quibus constabat.

Hier eindelijk is opgehouden die besmettelijke ziekte die wij de soldatenziekte noemden, net als de pest die hier ook woedde. Vanaf het begin van september 1646 tot aan begin van maart 1647 zijn overleden uit Wichelen, zowel hier als elders op de vlucht 425 (inwoners) waarvan het vast stond.

morbus castrensis = veld- of soldatenziekte

Groeten
Bas

[hubert7]

Hartelijk dank

[basdenbrok]

Dit is de transcriptie van de derde afbeelding.
De vertaling volgt nog.

Was niet leuk in Wichelen toen.

Quinta octobris (1645) fugimus propter exercitum
Hollandicum, transeuntem Scaldim, Hulstum tenden(tem).
In reditu ob frequentiam militum, periculumque
irruptionis hostium, mecum aegro retinui hunc
librum Alosti. Interim pauculi mortui sunt, ut
Leonardus Adams, Anna Meulebeke et c[aeteri], quos vice-pas(tor)
vel non notavit, vel chartulam amisit, aut milites
eam dilacerarunt in templo, quod perfregerant.

25 julii 1646 venit huc g[e]n[er]alis Beck cum
8000 militum usque ad 21 augusti; successerunt
ei Lotharingi usque ad 15 septembris; inter(im)
nostri aufugerant, qui p[er] miseria et inopia
morbos contraxerunt, ita ut trecenti fer(e)
mortui sint in aliena terra; eos [er]go hic [n]o[n]
annoto.

[basdenbrok]

Op de vijfde oktober (1645) zijn wij gevlucht voor het Hollandse leger dat de Schelde overstak op weg naar Hulst. Op de terugweg heb ik in Aalst, uitgeput door de talrijke soldaten en het gevaar van uitbarsting van vijandelijkheden, dit boek teruggekregen. Ondertussen zijn sommige gestorven, zoals Leonardus Adams, Anna Meulebeke en anderen die de vicepastoor niet heeft opgeschreven, of hij heeft de aantekeningen verloren, of soldaten hebben ze verscheurd in de kerk, waar ze ingebroken hadden.

Op 25 juli 1646 is generaal Beck hier gekomen met 8000 soldaten tot 21 augustus. Lotharingers hebben hen opgevolgd tot 15 september. Ondertussen waren de mensen op de vlucht geslagen, die door de ellende en ongemak ziek zijn geworden, dusdanig dat er ongeveer driehonderd elders overleden schijnen te zijn. Hen schrijf ik hier dus niet op.

— — —

De pastoor moest of wilde natuurlijk verantwoorden waarom het overlijden van zo veel van zijn parochianen niet in zijn boek was opgeschreven. Dit was dus duidelijk niet zijn schuld. Hij had op de vlucht het boek niet bij de hand, was totaal uitgeput toen hij het op de terugweg terug kreeg, de vicepastoor had er een potje van gemaakt en de soldaten een puinhoop in zijn kerk.

Bij degenen die in 1646 voor de Lotharingers gevlucht en elders door ziekte overledenen waren ging hij er ergo van uit dat die in de kerkboeken genoteerd stonden van de parochies waar dat gebeurd was zodat hij dat niet meer hoefde te doen.

Bas

[basdenbrok]

De middelste is door Dirk en Michel een paar maanden geleden al getranscribeerd.

https://nl.geneanet.org/forum/viewtopic.php?f=55260&t=620673

Daar is weinig aan toe te voegen. Alleen wat er tussen Popaerts en kercke staat is wat lastig. Er lijkt wel des te staan, maar des is een mannelijk lidwoord, genitivus mannelijk van de, terwijl kerk vrouwelijk is, dus des kercke gaat niet. Het zou der kercke moeten zijn, maar dat staat er niet. Ook zou de eind-s niet lang, maar kort moeten zijn zoals bij Jacques, Sas, Popaerts ... En bovendien is het niet duidelijk wat een genitivus hier te zoeken heeft.

Misschien staat er dese kercke. Het zinsverband vraagt daarnaast nog naar een hulpwerkwoord. Met alleen dese werkt het niet. Er zou heeft voor moeten staan:

Den 1e Julij 1647 is d'Hollandssche
partije vant Sas over-ghevallen lancx
de Popaerts, heeft dese kercke ende huijsen
gheplundert, beesten mede ghedreven
ende verslaegen dese na-volghende:

Zonder heeft is het niet af. Met is gaat het niet.

Misschien is het wel een doorgehaalde h die voor de d van dese staat, de doorhaling als afkortingsteken, dus een doorgehaalde h voor heeft, of misschien zelfs gewoon een h.

Eerst dacht ik dat er misschien een doorhehaald en[de] stond, maar dan ontbreekt het hulpwerkwoord.

Dus:

... Popaerts, h[eeft] dese kercke ...

Dat is speculeren

Groeten
Bas

[bartjans]

Nog een denkpiste:
Er stond eerst 'de', tot de pastoor plots in het snuitje kreeg dat hij in het eerste deel van de opsomming een 'is' had gebruikt en niet 'heeft', en vervolgens heeft hij van de 'de' een 'heeft' gemaakt door vooraan een 'h' toe te voegen, en achteraan 'ft'. Tenslotte nog een klein boogje om van de 'd' een soort 'e' te maken (als in kercke' er juist achter). Als er alleen 'de' had gestaan, klopt de spatiëring van de woorden goed, en de 'h' en 'ft' lijken ietwat geforceerd. Misschien zou ik ook eerder 'onse' ipv 'dese' kercke verwachten.
Se non è vero...

groetjes
Bart

[basdenbrok]

Leuk idee.
Dus: (..) Popaerts, heeft kercke ende huijsen (...)
Zal ie wel even over na hebben zitten denken